Ο Οδυσσέας και η Αθηνά

εν Αθήναις

στην Ακρόπολη της Ελληνικής Σοφίας

Οδυσσέας και Σοφία

Σοφός ο βασιλιάς της Ιθάκης γίνεται στο τέλος,
είναι έξυπνος όμως και ευφυής
από την γέννηση του.
Στο τέλος όμως της διαδρομής του γίνεται σοφός και η Αθηνά, η θεά της Σοφίας δικαιώνει τον προστατευόμενο της.

Ο Οδυσσέας δεν είναι ούτε της νύχτας ο φυγόδικος, ούτε ο ληστής της μέρας. Είναι ο έξυπνος με την αρχαϊκή σημασία της λέξης. Ανήκει, δηλαδή, σε κείνη τη φυλή των ανθρώπων, που μιας και βρέθηκαν έξω από τον παράδεισο με το απαγορευμένο δέντρο, μιας και βρέθηκαν έξω από το σύμπαν του ζώου θα λέγαμε με πνεύμα ελληνικής θεολογίας, δεν άφησαν τον εαυτό τους να ξαναπέσει στο ζώο. Να ξανακοιμηθεί. Λέγοντας πως ο Οδυσσέας είναι ο έξυπνος, εννοώ αυτήν ακριβώς την αγρύπνια. Την εξυπνάδα, που είναι η κατάσταση έξω από τον ύπνο.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ, «Ο Νηφομανής», σελ. 13

Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ:

Ναοί της Αθηνάς και οι δύο!

Το κλασικό πνεύμα άρχισε με τον Όμηρο. Στον Οδυσσέα ενσαρκώνεται ο αιώνιος άνθρωπος, που συντόνισε την πράξη του με τον αιώνιο ρυθμό. Η ζωή του Οδυσσέα είναι η ανθρώπινη κίνηση απάνου στην ασύλληπτη εφαπτομένη της ύλης και της μορφής. Μέσα στη χειροποίητη σχεδία του έχουν αποθέσει τις συνταγές και τα φάρμακα, τα εργαλεία, τα όπλα και τα σκεύη τους όλες οι θρησκείες, οι φιλοσοφίες και οι τέχνες.
Ο Οδυσσέας είναι ο άνθρωπος, που όλα τα γνώρισε και όλα τα δοκίμασε. Και τη δύναμη της μουσικής την ενίκησε σαν τον Απόλλωνα και στον ασφοδελό λειμώνα κατέβηκε σαν το νεκρό Διόνυσο, και με τη θεά κοιμήθηκε νύχτες και νύχτες, και την αθανασία που τούταξαν την κλώτσησε κλαίγοντας.Κάθε φορά που νίκαγε κι ένα καινούργιο τέρας, επιβεβαίωνε τη διαίσθησή του ότι τραβάει σωστά τον ανθρώπινο δρόμο, ότι έσωσε πάλι να μη γκρεμισθεί από τη νοητή γραμμή της ακμής όπως οι σύντροφοί του, που ένας – ένας γλιστρώντας στη γοητεία της απόκλισης ξεπέφτανε από άνθρωποι σε βοσκήματα.Η επιστροφή στην Ιθάκη ήταν αξεδιάλυτα δεμένη με την ανάγκη να μείνει άνθρωπος. Και για να μείνει άνθρωπος, έπρεπε να ξεφύγει από όλα τα φίλτρα της Κίρκης, τα καλέσματα δηλαδή προς το ζώο, που κάθε φορά πηδούσαν μπροστά του με αλλαγμένη όψη.Το βαθύτερο νόημα του νόστου δεν βρίσκεται στο ότι ο ήρωας ποθεί να εύρει την Ιθάκη, αλλά στο ότι λαχταράει να μη χάσει τον εαυτό του.Το φθάσιμο στην Ιθάκη σημαίνει ότι έμεινε ως το τέλος άνθρωπος. Τίποτ’ άλλο δεν είχε κι ούτε χρειαζόταν να κάμει. Γι’ αυτό και η εκδοχή, ότι άφησε πάλι βαρυεστημένος το νησί και ξαναρίχθηκε στις θάλασσες, σε καμία περίπτωση δεν ημπορεί να έχει κλασσική προέλευση.Ο γυρισμός του Οδυσσέα φανερώνει ότι το κλασσικό πνεύμα στην τελική του μαρτυρία καταφάσκει τη ζωή. Ο άνθρωπος δικαιώνεται σίγουρα, αβίαστα και απλά. Πράγμα που δεν συμβαίνει με το ευρωπαϊκό πνεύμα, όπως ημπορεί να δείξει μια σπουδή του Faust, που αποτελεί το αντίστοιχο του Οδυσσέα μέσα στο ευρωπαϊκό πνεύμα. Το κλασσικό πνεύμα ετελείωσε με τον Παρθενώνα, το ναό της Αθηνάς. Η Αθηνά για τους έλληνες ήταν η προστάτιδα της σοφίας αλλά και η υπέρμαχος του Οδυσσέα. Εν όσω ζούσε μέσα στην ψυχή του ανθρώπου, δαιμόνια, αεικίνητη, φροντιστική, οδηγήτρια και πολύτροπη, είχε για ναό της τον ίδιο τον Οδυσσέα. Όταν όμως στην περίκλεια εποχή ο κλασσικός άνθρωπος ξέφυγε με μια ενθουσιασμένη ιαχή κατρακύλας από τη γραμμή της ακμής, ο Οδυσσέας πέθανε. Εκαταβούλιαξε μέσα στο ανώνυμο σμάρι των συντρόφων. Εκείνη την ώρα ήταν φυσικό η ψυχή της Αθηνάς, που ζούσε μέσα του, η σ ο φ ί α του κλασσικού πνεύματος, να ζητήσει το ναό που θα σκέπαζε το σεπτό σκήνωμά της. Ήταν λοιπόν ανάγκη αδήριτη, αίτημα γεωμετρικό, το ναό να τον χτίσει ο Περικλής, κι ο ναός να γίνει το ωραιότερο μνημείο του κλασσικού κόσμου. Σύμβολο ατελεύτητου θανάτου, αφού αιώνια ήταν και η ζωή που σκέπασε. Στα δύο αετώματα του Παρθενώνα οι συνιστώσες του διονυσιακού και του απολλώνειου ανερχόμενες ήρεμα απολήγουν σε μίαν ακμή. 

Εάν συλλογισθεί κανείς τη δυναμική ένταση, που κρύβει αυτό το μορφικό σχήμα, τότε το αέτωμα μεταβάλλεται αυτόματα σ’ ένα τανυσμένο τόξο, όμοιο με το τόξο του Ηράκλειτου, το οποίο ο εφέσιος σοφός διασκέδαζε να το ονομάζει άλλοτε ζωή (βίος), και άλλοτε θάνατο (βιός). Ποιος ξέρει, αν αυτό το τόξο η θεωρία του Ηράκλειτου δεν το δανείσθηκε από την πράξη του Ηρακλή!

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ, Χάσμα Σεισμού, σελ. 142

Ποιος ξέρει….

Αστραία

2 thoughts on “Ο Οδυσσέας και η Αθηνά

  1. Η ΤΟΞΟΒΟΛΙΑ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ
    ΤΟΞΟΝ -ΒΙΟΣ
    Το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ «ΒΙΟΣ» , κατά τον Όμηρο ) αποτελείτο από δύο ακραία καμπύλα μέρη «κέρατα» και ένα κεντρικός “πήχυς” , που τα συνδέει,που αποτελούσε και την λαβή . Η χορδή του κατασκευαζόταν από νεύρο ή ιμάντα βοδινό “νευ…ρά βοεία” η οποία στο μεν ένα άκρο της ήταν σταθερά στερεωμένη ενώ στο άλλο, όποτε επρόκειτο να τοξευθεί βέλος, στερεώνονταν σε ένα είδος αγκίστρου “κορώνη” ή “χρυσέη” όπως ο Όμηρος την αναφέρει.
    ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ.

    https://kleio2012.blogspot.com/2013/04/blog-post_19.html

    Αρέσει σε 1 άτομο

  2. Υπάρχει Θεός, δεν υπάρχει, ποιος θεός είναι αληθινός, ποιος είναι ο πραγματικός, πόσες υποστάσεις έχει ο Θεός; Ατελείωτα ψυχολογικά θεολογικά ερωτήματα και υπαρξιακά.
    Ερωτήματα που βασάνισαν και βασανίζουν τους ανθρώπους που περπάτησαν σε αυτή τη γη προσπαθώντας ανέλπιδα να δώσουν μία απάντηση στην υπαρξιακή αγωνία αυτή.
    Απαντήσεις προσπάθησαν να δώσουν και οι φιλόσοφοι και η επιστήμη και οι ιερείς διαφόρων ιερατικών σχολών και ιερατείων.
    Οι απαντήσεις των ιερέων και των θεολόγων στερούνται και λογικής και σημασίας, αλλά και αξιοπιστίας, γιατί ο Θεός ανήκει σε αυτό που δεν μπορεί να γίνει Γνωστό με την ανθρώπινη μορφή. Ούτε στο Γνωστό, ούτε στο Άγνωστο, τζάμπα μιλάνε, εις μάτην δηλαδή, σε ατέλειωτα θεολογικά σεντόνια και συνέδρια να εξηγήσουν κάτι που δεν μπορεί να εξηγηθεί και παίρνουν τον κόσμο στο λαιμό τους.

    Σε έναν άγνωστο θεό

    Μου αρέσει!

Σχολιάστε